24-02-2013 13:23
De raketlancering in Noord-Korea van 12 december. Foto AP / Korea Central News Agency
Wat de buitenwereld er ook van zegt, Noord-Korea gaat onverstoorbaar door met de ontwikkeling van kernwapens. Na de atoomproeven in 2006 en 2009 heeft het land opnieuw een kernproef gehouden. Wat ging er aan vooraf, wat gebeurde er vandaag en wat volgt?
WAT ER AAN VOORAF GING
Archieffoto van de Noord-Koreaanse leider Kim-Jong un, in augustus tijdens een bezoek aan een aantal eilanden. Foto Reuters via KCNA
Augustus 1998
Noord-Korea trekt de aandacht met de (mislukte) lancering van een tweetrapsraket van het type Taepodong-1, een raket met een bereik van ongeveer 2.500 kilometer. De eerste trap stortte in de Japanse Zee, de tweede trap van de raket vloog over Japan en landde in de Stille Oceaan.
Juli 2006
Noord-Korea vuurt meerdere raketten af, waaronder de Taeopdong-2 met een mogelijk bereik van 3.500 tot 4.300 kilometer. Daarmee bestrijkt de raket Amerikaans grondgebied (Alaska). Volgens Amerikaanse waarnemingen haperde de raket na 42 seconden en stortte toen in de Japanse Zee.
Oktober 2006
Noord-Korea negeert waarschuwingen van internationale gemeenschap en houdt een eerste ‘provocerende’ ondergrondse kernproef. De explosie heeft slechts een kracht van 0,5 tot 1 kiloton, maar de wereld reageert geschokt.
April 2009
Ondanks VN-sancties na de kernproef schiet Noord-Korea een nieuwe raket af. Noord-Korea spreekt van een raket om een communicatiesatelliet in een baan rond de aarde te sturen, de VS, Zuid-Korea en Japan gaan ervan uit dat de lancering van de satelliet een dekmantel is voor een test met een langeafstandsraket.
Mei 2009
De spanning over het nucleaire programma van Noord-Korea loopt verder op nadat Noord-Korea opnieuw een atoombom test. Dit keer aanzienlijk krachtiger dan de bom uit 2006, twee tot zes kiloton. Ter vergelijking: de bom in 1945 op het Japanse Hiroshima had een kracht van 20 kiloton.
April 2012
De nieuwe leider Kim Jong-un probeert zijn volk te imponeren met een nieuwe lancering. De lancering van een satelliet door een ballistische raket had een hoogtepunt moeten worden van de feestelijkheden bij de honderdste verjaardag van de stichter van Noord-Korea, Kim Il-sung, maar de lancering wordt een flop. Al na enkele minuten valt de raket in stukken uiteen en belandt in de Gele Zee.
December 2012
Voor het eerst lanceert Noord-Korea een langeafstandsraket met succes. Volgens buitenlandse analisten wil het land zulke raketten op den duur uitrusten met kernkoppen. In theorie kunnen ze dan een bedreiging vormen voor de Amerikaanse westkust, Australië en Europa.
Na de succesvolle raketlancering in december vierden honderdduizenden Noord-Koreanen het ‘heuglijke’ feit in de hoofdstad Pyongyang.
1/13. Twee dagen geleden lanceerde Noord-Korea een langeafstandsraket. Vandaag werd dat groots gevierd, hier eergisteren al: de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un met personeel van het controlecentrum in Pyongyang. Foto AFP / Korean Central News Agency (KCNA) via KNS
EN DAN VANDAAG
Opnieuw negeren de Noord-Koreanen het bevel van de Verenigde Naties om te stoppen met het bouwen van kernwapens genegeerd. Noord-Korea houdt een nieuwe ondergrondse kernproef, zijn derde en de eerste onder de nieuwe leider Kim Jong-un.
Volgens de Noord-Koreaanse staatsmedia werd ‘op een veilige manier’ ondergronds een atoombom tot ontploffing gebracht die ‘kleiner en lichter’ was dan de bom die bij twee eerdere proeven werd gebruikt. De atoombom had echter wel meer explosieve kracht. De CTBTO, de VN-organisatie in Wenen voor het toezicht op kernproeven, was de explosie vandaag ongeveer twee keer zo groot als de kernproef die Noord-Korea in 2009 uitvoerde. Seismologen namen een beving in het noorden van het land waar met een kracht van tussen de 4,9 en 5,2 op de schaal van Richter. Volgens het Russische ministerie van Defensie had de explosie een kracht van ruim zeven kiloton.
‘Kernkoppen op raketten is nog ver weg’
Hoeveel technische vooruitgang Noord-Korea de afgelopen jaren precies heeft geboekt is echter nog onduidelijk. NRC Handelsblad schrijft vanmiddag:
“Deskundigen vragen zich vooral af of de jongste explosie met behulp van plutonium is teweeggebracht, zoals de vorige keren, of met uranium. Dat laatste zou op technische vooruitgang duiden. Sinds 2009 verrijkt Noord-Korea ook uranium. Experts menen echter dat Noord-Korea hoe dan ook nog een lange weg heeft te gaan voor het in staat is kernkoppen aan te brengen op raketten.”
Voorheen zag je bij Google Maps een leeg gebied als je Noord-Korea bekeek, maar sinds eind januari heeft Google gedetailleerde kaarten van het gesloten land. The Washington Post plotte de coördinaten van de beving direct op de kaart.
EN WAT NU?
De wereld reageert geschokt, spreekt van een provocatie en vanmiddag komt de Veiligheidsraad in spoedzitting bijeen om zich te beraden op nieuwe sancties tegen Noord-Korea. Maar de werkelijkheid is dat zulke sancties voor Noord-Korea niet veel uitmaken, schrijft redacteur Floris van Straaten vanmiddag in NRC Handelsblad.
“Ook nu al is de buitenlandse handel zeer beperkt, ook omdat het steeds verder verarmende Noord-Korea nauwelijks geld heeft om goederen uit het buitenland aan te schaffen. Het enige land dat gewicht in de schaal legt voor Noord-Korea is China. Mocht dat zijn steun aan Noord-Korea staken, dan zou dat wel hard aankomen in Pyongyang. Maar de kans dat China zijn handen helemaal van Noord-Korea aftrekt is gering en Kim Jong-un en zijn generaals weten dat.”
China zit in een dilemma
China is op het internationale toneel én economisch de grote beschermheer van het land en zit in een dilemma, schrijft correspondent Oscar Garschagen. Hoewel ze officieel bondgenoten zijn, zijn beide landen politiek en cultureel ver van elkaar verwijderd en ook in ideologische zin uit elkaar gegroeid. Achter de schermen is China laaiend over het gedrag van “de vrienden in Pyongyang”, maar zo hard reageerde Beijing vanochtend niet op de atoomproef.
“En dat is typerend voor het Chinese dilemma als het om Noord-Korea gaat. Aan de ene kant vinden de Chinese communisten dat de Noord-Koreaanse kameraden zeer riskant en potentieel destabiliserend bezig zijn en aan de andere kant wil China om geopolitieke redenen niet dat het land implodeert en wordt herenigd met Zuid-Korea, dat op het Westen georiënteerd is.”
Het Chinese geduld met Noord-Korea raakt waarschijnlijk pas op als het land zich ontwikkelt tot een land met een bruikbaar nucleair arsenaal. “De test van vandaag is een stap in de richting, maar creëert nog geen onomkeerbaar feit”, schrijft Garschagen.
Een centrum van Pyongyang in Noord-Korea (in 2011). Foto AP / David Guttenfelder
De atoomproef wijst erop dat Kim Jong-un het op confrontatie gerichte beleid van zijn vader voortzet. Ook de nieuwe leider ziet in het kernprogramma een probaat middel in om zijn geloofwaardigheid tegenover de eigen bevolking te bewaren en tegelijkertijd de buitenwereld ervan te weerhouden zijn regime omver te gooien.
Nieuwe sancties zullen het land, dat een aanzienlijk deel van zijn 22 miljoen inwoners toch al niet kan voeden, in verdere economische problemen brengen. De enige hoop voor de buitenwereld is dat de Noord-Koreaanse bevolking zich sterker bewust wordt van de welvaart elders, aldus Van Straaten:
“Via binnengesmokkelde USB-sticks, dvd’s en mobiele telefoons komen steeds meer Noord-Koreanen in aanraking met de buitenwereld. Maar het zal ongetwijfeld jaren duren voor de onvrede zo groot is dat de Noord-Koreanen Kim uit het zadel zullen durven wippen.”
